تعریف خودپرداز
دستگاه خودپرداز که با نام عابربانک یا ATM نیز شناخته می شود، جایگزین کارمند شعبه بانک بوده و می توان تراکنشهای بانکی را توسط آن انجام داد. در واقع ATM مخفف Automated Teller Machine می باشد. Teller همان تحویلدار یا کارمند پشت باجه در شعبه بانک هست. بجای مراجعه به شعبه بانک از یک ماشین تلر اتوماتیک می توانید استفاده کنید. دستگاه خودپرداز بانکی بصورت 24 ساعته و 7 روز هفته به مشتریان سرویس می دهد. این خدمات شامل تراکنشهایی مانند مانده حساب، صورتحساب، پرداخت وجه، انتقال وجه، تغییر رمز اول و دوم، پرداخت قبض، پرداخت اقساط و … می باشد.
انواع خودپرداز
خودپردازها به صورت کلی در دو نوع دیواری و سالنی می باشند. خودپردازهای دیواری در دریچه جاسازی شده و نمای آنها به طرف مشتری در خیابان یا محل عبور افراد می باشد. خودپرداز سالنی که معمولاً ابعاد کوچکتری دارد، در فروشگاههای بزرگ، فرودگاه، مترو و … در دسترس افراد می باشند.
خودپرداز شخصی
خودپرداز (عابربانک) می تواند متعلق به بانک یا اشخاص حقیقی و حقوقی غیربانکی باشد. در خودپردازهایی که متعلق به اشخاص هستند، مسوولیت کلیه خدمات شامل پولگذاری و تعمیرات با شخص بوده و بانک در این خصوص مسوولیتی ندارد. در عوض بابت تراکنشهای انجام شده، شخص مالک عابربانک، کارمزد دریافت می کند.
برندهای خودپرداز
خودپرداز یا عابربانک های موجود در ایران برند های مختلفی دارند که به صورت مختصر انواع آنها را بررسی می کنیم:
- NCR: برندی آمریکایی بوده که توسط شرکت ایران ارقام نماینده رسمی ان سی آر آمریکا وارد ایران شده و تا اوایل دهه 80 و قبل از تحریم این شرکت، در ایران فروخته میشد.
- GRG: شرکت ایران ارقام پس از تحریم شدن توسط NCR، اقدام به واردات از این کمپانی مشهور چینی کرده و به بانکهای مختلف این دستگاهها را ارائه داد.
- WINCOR: همواره رقیب سرسخت NCR بوده. وینکور آلمان که توسط شرکت خدمات انفورماتیک (فرادیس البرز) به ایران معرفی شد، بعد ها توسط کمپانی دیبولد آمریکا خریداری شده و اسم آن از WINCOR NIXDORF به DIEBOLD NIXDORF تغییر داده شد.
- BANQIT: این برند سوئدی توسط شرکت ایران نارا به ایران معرفی شد اما هیچ گاه نتوانست در بازار با ان سی آر و وینکور رقابت کند.
- HYOSUNG: شرکت ایران نارا پس از بنکیت خودپرداز هیوسانگ کره ای را به ایران معرفی کرد که با توجه به کیفیت بالا توانست بازار خوبی کسب کند.
- TECHNO: برند تکنو توسط شرکت توسن تکنو وابسته به شرکت توسن (کیش ویر سابق) معرفی شد که در واقع برندی ایرانی برای دستگاههای چینی و کره ای با برندهای KINGTELLER، GWI و LG می باشد. دستگاههای این شرکت با نامهای تکنو 4، 5، 6 و جدید ترین آنها که LG کره است با نام تکنو 7 به بازار معرفی شدند.
- EASTCOM: دستگاههای این شرکت چینی که دستگاههای مشابه وینکور تولید می کند توسط شرکت آدونیس به کشور وارد شده و مشغول به کار می باشند.
- SIGMA: شرکت خوارزمی پس از واردات تعدادی دستگاه وینکور، دستگاههای خودپرداز ساخت این شرکت ایتالیایی را وارد کشور کرد.
- EDGE: برند شرکت GSS برای خودپردازهای چینی معرفی شده توسط این شرکت به بازار ایران می باشد.
- RAVIS و PARA: خودپردازهایی با برند ایرانی که بیشتر به اشخاص حقیقی و دفاتر پست بانک فروخته شده است.
- HATEF: خودپردازی ایرانی که در دهه 80 فعال بود و بانک صادرات بزرگترین مشتری این شرکت بود.